http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:z55Q-ZPIpjcJ:www.xronos.gr/detail.php%3FID%3D60449+%CE%A3%CE%95+%CE%95%CE%9D%CE%95%CE%A3%CE%A4%CE%A9%CE%A4%CE%91+%CE%A7%CE%A1%CE%9F%CE%9D%CE%9F+%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%BC%CE%AD%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B1+%CE%A7%CE%A1%CE%97%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A3+%CE%98%CE%95%CE%9F%CE%A6%CE%99%CE%9B%CE%97%CE%A3&cd=9&hl=el&ct=clnk&gl=gr
xronos.gr // ΕιδήσειςΆρθρα
--------------------------------------------------------------------------------
Άρθρα
ΠΡΟΤΑΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ Art-act@tellas.gr
ΣΕ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΧΡΟΝΟ
06.10.2010
ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΤΕΧΝΗΣ-ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ
Άρτεμις Ποταμιάνου
ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΑΤΗ
Ο θεατής βλέποντας ένα γνωστό έργο τέχνης, αυτόματα ανασύρει ένα σύνολο συνειρμών—συλλογικών και μη—σε σχέση με ιστορικά γεγονότα, πολιτικούς συσχετισμούς ή προσωπικές εμπειρίες και βιώματα που το συνοδεύουν.
Σε μια οπτική όπου το έργο τέχνης αποτελεί ένα ζωντανό οργανισμό, η εικόνα του οποίου εξελίσσεται, μεταβάλλεται αλλά και επηρεάζει το περιβάλλον του, η ανατομία ενός τέτοιου «οργανισμού» εκλύει το ενδιαφέρον, ανοίγοντας πολλαπλές οδούς διερεύνησης.
Ο δημιουργός, ο θεατής, το καλλιτεχνικό αντικείμενο αλλά και ο χώρος στον οποίο αναπτύσσεται και παρουσιάζεται η εικαστική δημιουργία στοιχειοθετούν μια διακρατική ομάδα που βρίσκεται στο επίκεντρο της προβληματικής του έργου μου, τα τελευταία εννέα χρόνια.
Χρησιμοποιώντας τον διττό μου ρόλο, ως εικαστικού και επιμελήτριας εκθέσεων, επιχειρώ να αποτυπώσω αλλά και να εργαστώ πάνω στις διαφορετικές παραμέτρους που καθορίζουν, και διαμορφώνουν το τι ορίζει την τέχνη του σήμερα.
Για παράδειγμα, το κέλυφος, οι εκθεσιακοί χώροι που φιλοξενούν το καλλιτεχνικό αντικείμενο καθώς και οι συνθήκες αυτής της «έκθεσης» αποτελούν πρωταγωνιστικά στοιχεία στα έργα μου White cube, Art City, ΤΑΤΕ…..
Εστιάζοντας στο ρόλο που παίζει ο χώρος στο τριπτυχο Χώρος-Καλλιτέχνης-καλλιτεχνικό αντικείμενο, θέτονται ερωτήματα για τον τρόπο παρουσίασης του καλλιτεχνικού αντικειμένου, την επιρροή των μουσειακών χώρων σε αυτό, καθώς και τα κριτήρια που καθορίζουν την καλλιτεχνική υπόσταση του.
Η παντοδυναμία των σύγχρονων «ναών» της τέχνης σχολιάζεται στην κλινική ατμόσφαιρα της μακέτας μιας πόλης δομημένης μόνο από μουσεία σύγχρονης τέχνης στο έργο Art City, ενώ στη σειρά White cube οι φωτογραφίες άδειων από έργα και ανθρώπους μουσειακών χώρων μετατρέπονται σε αντικείμενα τέχνης και design (light boxes).
Στην εγκατάσταση ΤΑΤΕ, ο σχεδόν φοβιστικός χώρος του Turbine hall παρουσιάζεται σε μακέτα στα μέτρα του ανθρώπου. Η διαφοροποιημένη κλίμακα μετατρέπει το δέος σε περιέργεια, παρατήρηση και εξοικείωση με ένα χώρο που ιδανικά θα πρέπει να προβάλει και να προάγει την τέχνη και όχι να την καταπνίγει. Τα τελευταία χρόνια το κέλυφος των μουσείων αντί να χρησιμεύει για την ανάδειξη των έργων τέχνης έχει αυτό το ίδιο μετατραπεί σε είδος «γλυπτικής» δημιουργίας, με την αρχιτεκτονική των κτιρίων να ανάγει τον εκθεσιακό χώρο σε έκθεμα-έργο τέχνης, δρώντας εντέλει ανταγωνιστικά σε σχέση με τα πραγματικά έργα τέχνης που εκτίθενται σε αυτούς.
Στη συνέχεια, σε έργα όπως το Let’s talk about art, τα βίντεο Art Seen – Art Scene I, Vitae Parallelae εξετάζεται ο ρόλος του καλλιτέχνη στην διαμόρφωση του εικαστικού αντικειμένου, αλλά και του προσωπικού μύθου που περιβάλλει τον δημιουργό και την διαδικασία μετατροπής ενός αντικειμένου σε έργο τέχνης.
Η πραγματική αλλά και η ωραιοποιημένη εικόνα του καλλιτέχνη, διερευνώνται με αφορμή το πόσο εξωπραγματικά παρουσιάζονται στο κοινό μέσα από χολιγουντιανές ταινίες, φωτογραφίες στον τύπο, αλλά και από την παρουσίαση της δουλειάς των ιδίων των καλλιτεχνών σε συνεντεύξεις τους.
Ο ρόλος του θεατή στη θέαση αλλά και τον ορισμό του εικαστικού αντικειμένου ως τέτοιου, βρίσκεται στο επίκεντρο της προβληματικής έργων όπως το Art Seen και το Art for all.
Είτε καταγράφοντας και «αποτιμώντας» την αξία, το ενδιαφέρον των έργων μέσω της διαδρομής που ακολουθεί ένας τυχαίος θεατής σε μια έκθεση (Art Seen), είτε καλώντας τον να πάρει θέση για τον ρόλο του ως προς το καλλιτεχνικό αντικείμενο (Art for all) η εστίαση στον θεατή πυροδοτεί μια σειρά διαλόγων με πολλαπλές ερμηνείες.
Μια εφημερίδα, ένα ερωτηματολόγιο μετατρέπεται σε έργο τέχνης που καλεί τον θεατή να το αναγνωρίσει ως τέτοιο, να «παίξει» μαζί του ή να το προσπεράσει.
Το «εφήμερο» κονταροχτυπιέται με το «αιώνιο», τον μνημειακό χαρακτήρα που συχνά προσδίδεται στην τέχνη.
Με ένα ιδιαίτερο κομμάτι του μηχανισμού της αντίληψης του θεατή αλλά και της λειτουργίας της τέχνης καταπιάνεται το έργο Re-view.
Η εικαστική γλώσσα—όπως η μουσική—αποτελεί μια γλώσσα-κώδικα.
Ο θεατής βλέποντας ένα γνωστό έργο τέχνης, αυτόματα ανασύρει ένα σύνολο συνειρμών—συλλογικών και μη—σε σχέση με ιστορικά γεγονότα, πολιτικούς συσχετισμούς ή προσωπικές εμπειρίες και βιώματα που το συνοδεύουν.
Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να δούμε τα ηλιοτρόπια του Βαν Γκονγκ και να τα αντιμετωπίσουμε σαν οποιαδήποτε λουλούδια ζωγραφισμένα από ένα καλλιτέχνη αλλά ταυτόχρονα δεν μπορούμε να δούμε πραγματικά ηλιοτρόπια και να μην μας έρθει συνειρμικά η εικόνα του πίνακα του Βαν Γκονγκ.
Στη σειρά Re-view, μέσα από την χρήση στα έργα μου γνωστών κομματιών και λεπτομερειών από έργα τέχνης που έχουν καταγραφεί στο συλλογικό υποσυνείδητο, χρησιμοποιώ ως εργαλεία και εκφραστικά μέσα αυτούς τους ίδιους τους συνειρμούς.
Η χορεύτρια του Ντεγκά αποκτά διαφορετικό νόημα και υπόσταση δίπλα στον Duchamp που παίζει σκάκι. Και οι δυο γίνονται μέρη ενός συνόλου που είναι πιο πολύπλοκο και τελικά διαφορετικό από το από το άθροισμα των μερών του.
Η γνωστή, αναγνωρίσιμη εικόνα που έχει ήδη γίνει προϊόν κατανάλωσης σε αναρίθμητες ανατυπώσεις αλλάζει σκηνικό, δημιουργεί νέες σχέσεις, ενεργοποιεί διαλόγους σε ένα περιβάλλον νέο και ανοίκειο. Ο συνδυασμό έλξης και παραδοξότητας την ίδια στιγμή από την παραγόμενη εικόνα δίνει την αίσθηση που ο Sigmund Freud περιέγραψε ως uncanny. Ο θεατής μπαίνει σε ένα παιχνίδι ανεύρεσης των κρυμμένων έργων και της σημασίας των νέων τους διαδρομών, καλούμενος να αμφισβητήσει και να ανασκευάσει την πραγματικότητα που ως τώρα θεωρούσε αυτονόητα δεδομένη.
Οι σχέσεις εξουσίας, δύναμης, συνεργασίας, αλληλεπίδρασης και διαλόγου, οι ρόλοι, οι πηγές έμπνευσης, οι πολιτικές, ο χώρος και οι άνθρωποι στον χώρο της τέχνης αποτελούν ένα μικρόκοσμο που έχει άμεσες αναλογίες με την κοινωνία, απ’ όπου αντλούνται οι προσλαμβάνουσες της λειτουργίας και δράσης του.
Οι σχέσεις αυτές, τόσο πιο εμφανείς και έκδηλες στις πεπερασμένες παραμέτρους που επηρεάζουν την καλλιτεχνική δημιουργία βρίσκουν άμεσες αντιστοιχίες στα πολύπλοκα και σταθερά ερωτήματα του ανθρώπου για την ζωή, το τι είναι σημαντικό και τι όχι, πως αυτό αναδεικνύεται ή καταπνίγεται από τους κανόνες λειτουργίας που επικρατούν, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο η προσωπική επιλογή εξακολουθεί να είναι η κινητήριος δύναμη της καθημερινότητας.
Σε εποχές όπου ο ρόλος του θεατή είναι η εύκολη λύση, ενώ συχνά μοιάζει αναπόφευκτος, η δύναμη του συχνά παραβλέπεται—τις περισσότερες φορές πρώτιστα από τον ίδιο. Ο καλλιτέχνης και η ανατομία της δημιουργικής διεργασίας, η κατανόηση της τέχνης του σήμερα—του μηχανισμού δημιουργίας της και «διαιώνισης» της-- συνεπάγεται την κατανόηση της εποχής μας.
Διεύθυνση του άρθρου: http://www.xronos.gr/detail.php?ID=60449
--------------------------------------------------------------------------------
Νικ. Ζωίδου 22-24, 69100 Κομοτηνή. Τηλ: 25310 22791, 25310 33255, Fax: 25310 31302. Email: xronos@xronos.gr
Copyright © «Ο ΧΡΟΝΟΣ» Καθημερινή Εφημερίδα της Κομοτηνής, 2001 - 2006. Κατασκευή: Komotini On-Line
--------------------------------------------------------------------------------
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου